Quy định về hoa lợi và lợi tức trong Bộ luật Dân sự
Xác lập quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức
Tại Điều 224 BLDS quy định về xác lập quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức như sau: Chủ sở hữu, người sử dụng tài sản có quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức theo thoả thuận hoặc theo quy định của pháp luật, kể từ thời điểm thu được hoa lợi, lợi tức.
Hoa lợi, lợi tức trong giao dịch bảo đảm
-Trong giao dịch cầm cố:
+ Bên nhận cầm cố được cho thuê, cho mượn, khai thác công dụng tài sản cầm cố và hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản cẩm cố, trừ trường hợp có thoả thuận khác
+ Khi việc cầm cố tài sản chấm dứt theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 315 BLDS hoặc theo thoả thuận của các bên thì tài sản cầm cố, các giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố được trả lại cho bên cầm cố. Hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản cầm cố cũng được trả lại cho bên cầm cố, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
– Trong giao dịch cầm giữ tài sản: Bên cầm giữ tài sản được khai thác tài sản cầm giữ để thu hoa lợi, lợi tức nếu bên có nghĩa vụ đồng ý.
– Trong giao dịch thế chấp: Bên thế chấp có quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp, trừ trường hợp hoa lợi, lợi tức cũng là tài sản thế chấp theo thoả thuận.
– Trong giao dịch bảo lưu quyền sở hữu: Bên mua tài sản trong giao dịch bảo lưu quyền sở hữu được quyền hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản trong thời hạn bảo lưu quyền sở hữu có hiệu lực.
Nghĩa vụ hoàn trả hoa lợi, lợi tức của người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật
Căn cứ theo Điều 581 BLDS quy định về nghĩa vụ hoàn trả hoa lợi, lợi tức của người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật, cụ thể:
– Người chiếm hữu, sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật và không ngay tình thì phải hoàn trả hoa lợi, lợi tức thu được từ thời điểm chiếm hữu, ử dụng tài sản, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
– Người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình thì phải hoàn trả hoa lợi, lợi tức thu được từ thời điểm người đó biết hoặc phải biết việc chiếm hữu, sử dụng tài sản, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật, trừ trường hợp quy định tạ Điều 236 của Bộ luật này.
Quyền hưởng hoa lợi, lợi tức của người hưởng dụng
Quyền hưởng hoa lợi, lợi tức được quy định tại Điều 264 BLDS:
– Người hưởng dụng có quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng trong thời gian quyền này có hiệu lực.
– Trường hợp quyền hưởng dụng chấm dứt mà chưa đến kỳ hạn thu hoa lợi, lợi tức thì khi đến kỳ hạn thu hoa lợi, lợi tức, người hưởng dụng được hưởng giá trị của hoa lợi, lợi tức thu được tương ứng với thời gian người đó được quyền hưởng dụng.
Hoa lợi, lợi tức khi phân chia di sản theo di chúc
Đối với hoa lợi, lợi tức khi phân chia di sản theo di chúc quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 659 BLDS: Trường hợp di chúc xác định phân chia di sản theo hiện vật thì người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời điểm phân chia di sản; nếu hiện vật bị tiêu huỷ do lỗi của người khác thì người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.